Schilderen, feesten, naakte modellen, muziek en joints draaien, rondreizen en nóóit meer naar kantoor: het moest gruwelijk geweldig zijn om in een kunstcollectief te zitten. Martine mocht als verf-aan-de-kwast verslaggever een dag mee met het Donker Collective. En was zestien uur lang hun muze. Oké: groupie.
Het collectief bestaat uit broertjes Dali (23) en Fela Donker (26), neef Tun Donker (24) – die schitterde in afwezigheid door een buitenlandse liefde – en een entourage van artistieke vrienden. De broertjes Donker zijn de kinderen van After Nature Collective’s Justus Donker. Dit kunstcollectief verslond in de jaren tachtig en negentig vrouwen, verf, geld en verboden middelen bij het leven. Een verhaal met een tragisch einde, want Justus’ broer en collectiefkameraad Aad maakte op 31- jarige leeftijd een einde aan zijn leven.
Ondanks deze tragedie heeft de nieuwe generatie Donker gekozen voor een vergelijkbare levensstijl. Op hun eigen manier. Gefascineerd door hun bijzondere leven, duiken we in de wereld van Donker. Tijdens Loveland en Schwung Nightfestival – technofestivals waarbij de jongens hun kunsten vertonen – waren wij die stalker met de camera.
11:00 uur De dag begint bij Loveland. Een liefdevol festival met een drijvend podium, een meer met waterfietsen, vintage banken en een zwembad met opblaasspeelgoed. Het festival is van 11:00 uur tot 23:00 uur bij Sloterpark in Amsterdam. Bij de entree staan Dali, Fela, Ruben en Tomas al op ons te wachten.
11:12 uur Op het Art Island staat als interactief vermaak een groot canvas vol getekende totempalen, dj-booths, muzieknootjes en scheel-kijkende gezichtjes. Het publiek kan deze met glow-in-the-dark verf inkleuren. ‘Binnen de lijntjes’, schreeuwt Fela nog, maar de eerste lompe Engelsman heeft al Sports Banger over het doek ge-hooligand.
12:00 uur Het gaat lekker met het collectief. De jongens hebben een atelier in Amsterdam Noord, staan op veel festivals deze zomer en organiseren jaarlijks het Kunstenaarsbal. ‘Uitgaan met alléén muziek is maar saai. Daarom maken wij de uitgaansbeleving creatiever met live acts, aankleding en kunst,’ vertelt Fela terwijl hij het Sport Banger-vandalisme wegveegt met een kussen.
14:47 uur Tijd voor een outfit change. Bij het kraampje van House of Cherry kun je gratis kleding uitzoeken en opleuken. Dali verruilt zijn hoedje met verfvegen en zijn tijgerregenjas voor een geruit jasje met dito sjaal en lijkt op een kunstenaar uit een tekenfilm. Zelf gaan we voor een riem met Britney Spears-print.
15:31 uur Wie denkt dat aarsgeweien sinds de jaren negentig niet meer worden gesignaleerd, moet een rondje op het Loveland-terrein lopen. Ook zijn hier verdacht weinig mannenknotjes te vinden. Tijdens het bier halen vertelt Dali dat hij veel liever op een festival schildert, dan alleen in een kamertje. ‘Zo creëren we een beleving voor ons publiek. Ook zie je samen meer in een schilderij dan alleen. Als je vastloopt is er altijd iemand die je aan kan vullen.’ Maar het leven van een kunstenaar is soms ook zwaar, getuigende aan zijn vermoeide blik. ‘We slapen weinig, staan ieder weekend op een andere plek en hebben geen regelmatig inkomen.’
16:20 uur We drinken aanmaaklimonade met wodka voor het interactieve schilderij. Britney Spears zit strak. Dali vertelt over een kraakpand-atelier in Leiden dat hij samen met Tun, Fela, en voormalig lid Fouad bewoonde. Alle muren waren beschilderd, ze gaven feestjes in de kelder en theatergroepen traden op door het hele pand. ‘Random mensen vroegen of we ook bij hen thuis kwamen schilderen, opeens maakten we iedere week schilderijen. Na een jaar werd het pand verbouwd tot de commercieelste troep allertijden: Julia’s en Burger King. We gaven een afscheidsfeest en vertrokken naar Azië om ons succesjaar te vieren.’
18:04 uur Bij het hoofdpodium vliegen de opblaaskrokodillen en zwembandjes door het publiek. Tomas is uitvinder van mini-schilderijtjes aan een kettinkje en werkt veel met de jongens samen. ‘Het werkt aanstekelijk, net als emoties. Als iemand begint te huilen, gaan anderen vaak mee. Zo werkt dat ook met schilderen. Je raakt door elkaar geïnspireerd en wilt steeds meer kunst maken. De Donker-broertjes gunnen iedereen om zich heen het beste. Ze worden steeds succesvoller, maar in plaats van dat het naar hun hoofd stijgt, betrekken ze ons er juist méér bij.’
21:00 uur Terug bij het doek. Het staat vol inspirerende quotes zoals: ‘anal seks never dies’, ‘doei’ en ‘bier’. Het hartje is ook een overheersend symbool. En piemels. Tijd om te vertrekken naar Schwung, een nachtfestival met keiharde beukplaten dat wordt gehost van 18:00 uur tot 06:00 uur vlakbij Station Sloterdijk.
22:30 uur Op de fiets met Dali. ‘Door mijn vaders levensstijl heeft hij ons niet kunnen opvoeden. Hij wilde graag dat wij gingen studeren. Het leven van een kunstenaar is soms hard. Mijn vader is zijn broer eraan verloren. Door liefdesverdriet en een wild leven besloot deze er vroegtijdig een einde aan te maken. Maar wij zijn een nieuwe generatie. Eerst had de familie moeite met onze keuze om hetzelfde pad op te gaan, nu hebben ze het geaccepteerd. We hebben geleerd van de fouten van onze familie en we proberen minder heftig te leven als dat zij deden.’
23:01 uur We zijn bij Schwung. In hetzelfde pand is een bruiloft gaande. Het Donker Collective heeft een eigen zaal waar ze de dj’s voor hebben geprogrammeerd, zelf draaien, live schilderen, glow-in-the-dark speelgoed rondstrooien en geschilderde doeken tentoonstellen.
23:10 uur In de tuin worden cocktails geschonken door het Donker Collective. Het gaat alleen niet zo hard, water lijkt meer het favoriete drankje van het publiek. We tikken een cocktail achterover. Dit is een lichtelijke cultuurshock in vergelijk met de relatief lieflijke sfeer op Loveland.
01:07 uur Gelukkig is daar ineens Sticks, de held van Great Minds, achter de draaitafels. We zijn nog nooit zo blij geweest met de woorden: bitches suck dick. Een heerlijke set waarbij onze twerkende tweede persoonlijkheid wordt gevoed met de stem van Snoop Dogg.
01:45 uur De jongens schilderen live op een doek een hoofd met minigezichtjes, palmbomen en tijgers. Een meesterwerkje met een Oriëntaals, kleurrijk gevoel. Onze innerlijke Picasso wordt opgeschrikt uit een inkakmoment en we mogen ook even met de verfkwast.
02:30 uur Tijd voor Ruben’s aka Shawn Rubens’ set met fijne house-tonen. Achter de draaitafel lijkt deze bebaarde jongeman – met veertjes-oorbel en een gehaakt vestje – best wel op de non-EO-erige versie van Arie Boomsma. Het zal aan de cocktails liggen.
03:15 uur Tijdens een rondje in de technozaal buiten bestuderen we de volwassen kerels die aan ballonnen zuigen.
04:07 uur Terug naar de Donker-zaal. Dj set van de Donker Brothers. Weer lekkere house. Er liggen freaky baby’s op de draaitafel en er staat een onthoofde paspop. We voelen ons sterk verbonden met de toestand van deze pop. Hij visualiseert ons energielevel.
04:16 uur Daar komt Ruben met een geniale uitvinding, bestaande uit een LP, plastic zak, vuilnisbak, touwtje en een hoed. Met afgetapte rook van een rookmachine produceert hij XL-rookkringen. Ruben heeft van Barry ‘de uitvinder van Lowlands’ Visser geleerd wat creativiteit is. ‘Werken met de middelen die je voor handen hebt.’ Daarom neemt hij overal random troep mee naartoe en bouwt daar ter plekke gekkigheid van. De omschreven creatie van een real doll, Star Wars-ruimteschepen en een accordeon klinkt als iets wat wij best op de redactie zouden willen hebben.
05:16 uur Terwijl het publiek de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vitamines ver heeft overschreden en in andere dimensies verkeert, taaien wij af naar huis. Kapot, uitgeteld, onder de verfspatten en in de meest willekeurige outfit allertijden – bestaande uit twee polsbandjes, een pet met vlinderprint, een hippie-hoofdband, een oversized-spijkergiletje, een bomberjack, een gehaakt vest en dus die Britney Spears riem – pakken we onze fiets.
05:19 uur Verdwaald over het Sloterdijkse industrieterrein recapituleren we over het leven van de jongens. Wat een fucking fascinerend bestaan. Serieus, hoe tof is het dat je met je vrienden kunst maakt op feestjes, en dat nog verkoopt ook! Het leuke aan de broertjes is dat, ondanks hun rock ’n roll bestaan, ze toegewijd en gul blijven. Oké, ze werken keihard: cocktails shaken, plaatjes draaien, op- en afbouwen. Maar als ze zo doorgaan komt er een tijd dat ‘donker’ in de volksmond iets met kunst is. En niet meer het tegenovergestelde van licht.
Note aan onszelf: morgen canvas en verf kopen.